به‌رنامه‌ی‌ خۆراک بۆ ئافره‌تانی‌ سکپڕ

گه‌وره‌ترین گوشاری‌ فسیۆلۆژی‌ که‌ به‌درێژایی‌ ژیانی‌ ئافره‌ت ڕووده‌دات، له‌قۆناغی‌ سکپڕیدایه‌ که‌ پێویسته‌ ڕه‌چاوی‌ ته‌ندروستی‌ خۆی‌ بکات.
دامه‌زراوه‌ی‌ پاراستنی‌ ئافره‌تانی‌ دووگیان له‌ئیتاڵیا له‌ئامۆژگارییه‌کدا بۆ ژنانی‌ سکپڕ رایگه‌یاند که‌ ئافره‌ت له‌قۆناغی‌ ناسکی‌ سکپڕیدا پێویستی به‌کۆمه‌ڵێک وزه‌و خۆراکی‌ باش هه‌یه‌، چونکه‌ خواردنی‌ خراپ بۆ ئه‌م ئافره‌تانه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی‌ دروستبوونی‌ تێکچوون‌و ناره‌حه‌تی‌ وه‌کو که‌مخوێنی‌، له‌دایکبوونی‌ منداڵی‌ ناته‌واو یان منداڵی‌ کێش که‌م، هه‌ربۆیه‌ به‌پێی‌ ئامۆژگارییه‌کانی‌ ئه‌و دامه‌زراوه‌یه‌، ئافره‌تانی‌ دووگیان ده‌بێ ره‌چاوی‌ ئه‌م ئامۆژگاریانه‌ بکه‌ن:

ماڵه‌که‌ی پوره‌ به‌س، لانه‌ی داڵده‌ی عاشقان

بۆ کارێک له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوڕێیه‌کمدا ڕێمانکه‌وته‌ ئه‌و چیایانه‌ی‌ بناری‌ قه‌ندیل، له‌وێ‌ دره‌نگانێکی‌ ئێوارێ‌ چووینه‌ یه‌کێک له‌ گونده‌کانی‌ ئه‌و سنووره‌، پاش ئه‌وه‌ی‌ ماوه‌یه‌ک له‌وێ‌ گه‌ڕاین، کۆمه‌ڵێک وێنه‌ی‌ یادگاریمان له‌گه‌ڵ به‌رد و دار و چیاکانی‌ ئه‌وێ‌ گرت.

 

فره‌ژنی‌ له‌هه‌ڵکشاندایه‌

به‌وته‌ی ئه‌و که‌س و لایه‌نانه‌ی گفتوگۆمان له‌گه‌ڵکردن هه‌ندێکیان له‌گه‌ڵ بوونی فره‌ژنیدا نین به‌ بێ بوونی هیچ بیانوویه‌ک ده‌ڵێن ئه‌و مه‌رجانه‌ی له‌لایه‌ن په‌رله‌مانه‌وه‌ بڕیاری له‌سه‌ردراوه‌ بۆته‌هۆی ئه‌وه‌ی پیاوان بتوانن به‌ئاسانتر ژنی دووه‌م بهێنن، هه‌ربۆیه‌ فره‌ژنی تادێت له‌هه‌ڵکشاندایه‌ زۆرێک له‌کچانیش ئاماده‌ن سه‌ربه‌هه‌وێ پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری پێکبێنن.

یه‌که‌مین ئه‌لبومی "کریستاڵ"

ڕاگه‌یاندنی کۆمپانیای کوردمیلۆدی کۆمپانیای (کوردمیلۆدی) بۆ به‌رهه‌م هێنانی هونه‌ری یه‌که‌مین ئه‌لبومی خاتوونه‌ گۆرانیبێژ "کریستاڵ" به‌ناوی "شارێکی چۆڵ" بڵاوده‌کاته‌وه‌، که‌ ١٠ تڕاک له‌ خۆ ده‌گرێت و سه‌رجه‌م میلۆدییه‌کانی له‌ لایه‌ن هونه‌رمه‌ند هه‌ڵکه‌وت زاهیر ئاماده‌کراوه‌. ئه‌لبومی "شارێکی چۆڵ" یه‌که‌مین ئه‌لبومی کریستاڵ ده‌بێت و له‌ کوردستان و ئه‌وروپا بڵاوده‌کرێته‌وه‌، که‌ تێکسته‌کانی له‌ لایه‌ن هه‌ریه‌که‌ له‌ "حه‌مه‌ سه‌عید حه‌سه‌ن، ره‌نج سه‌نگاوی، ئه‌دیب چه‌لکی، هه‌ڵکه‌وت زاهیر، قادر ئه‌سعه‌د، حه‌سه‌ سه‌عید ئیبراهیم، زه‌یتۆ کانه‌بی" نووسراوه‌. کاری دابه‌شکردنی موزیکی ئه‌و ئه‌لبومه‌ له‌ لایه‌ن "هێمن حوسێن"، تۆمارکردنی ده‌نگیش له‌ لایه‌ن "کاوه‌ شێخ" ئه‌نجامدراوه‌، له‌ نێویدا گۆرانییه‌کی به‌ زاراوه‌ی کرمانجی و گۆرانییه‌کی هه‌ڵپه‌رکێش هه‌یه‌، ئه‌لبومه‌که‌ش له‌ ناوه‌ڕاستی مانگی داهاتوو دێته‌ بڵاوکردنه‌وه‌.

گه‌ر بریست نابێت تور بخۆ

ـ سه‌ره‌ڕای ئه‌و بۆنه‌ ناخۆشه‌ی که‌ به‌هۆی خواردنی تووره‌وه‌ له‌ ده‌می مرۆڤه‌کاندا درووست ده‌بێت، ئه‌مه‌ نابێته‌ ڕێگر له‌وه‌ی که‌ ئیتر توور نه‌خۆێن، چوونکه‌ ئه‌و  سووده‌ی که‌ له‌خورادنی تووردا ده‌ستمان ده‌که‌وێت له‌که‌م سه‌وزه‌ی دیکه‌دا به‌ده‌ست ده‌که‌وێت. دیاره‌ له‌ ڕووی ته‌ندرووستیه‌وه‌ خواردنی توور زۆر باشه‌ بۆ ڕێگرتن له‌ تووشبوون به‌ نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ و لابردنی به‌ردی گورچیله‌ و به‌هێزکردنی بینایی چاوو که‌مکردنه‌وی ئیلتیهاب له‌ له‌شدا و چاره‌سه‌رێکی زۆر باشیشه‌ بۆ جومگه‌ کانی قاچ و پشت ئێشه‌. مێژوونووسی به‌ناوبانگ هیرۆدۆس به‌ر له‌ زاین نووسیویه‌تی ئه‌و کرێکارانه‌ی که‌ له‌درووستکردنی ئه‌هرامه‌کانی میسر کاریانکردووه‌ له‌بری کریێ کاره‌کانیان توور و پیاز و سیریان پێدراوه‌! گرنگی توور ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ هه‌بوونی ڤیتامیناتی A-B-C   و کبریت و یۆد و ئاسن و کالسیۆم. ده‌رکه‌وتووه‌ که‌ تووری سپی یارمه‌تیده‌رێکی زۆر باشه‌ بۆ توواندنه‌وه‌ی چه‌ووری و دابه‌زینی کێش سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش که‌ توور یارمه‌تی کردنه‌وه‌ی ئیشتیها ده‌دات بۆ ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ ئیشتیهایان که‌مه‌.

مۆبایلێکی دوو شاشه‌یی !

- هه‌ندێک جار یه‌ک شاشه‌ به‌س نییه‌ بۆ ته‌واوکردن و جێبه‌جێکردنی‌ کاره‌کانمان له‌سه‌ر مۆبایل، ئه‌وه‌ی که‌ ئێستا هه‌یه‌ له‌بازاڕدا هه‌یه‌ ته‌نها مۆبایلی یه‌ک شاشه‌ییه‌، به‌ڵام ئایا ئه‌م یه‌ک شاشه‌یه‌ ده‌توانێت هه‌موو داواکارییه‌کانی‌ ئێمه‌ جێبه‌جێ‌ بکات؟ یان یه‌ک شاشه‌ له‌ دووشاشه‌ باشتره‌ یاخود به‌پێچه‌وانه‌وه‌؟ .

هانی‌ مامۆستایه‌ له‌ هه‌ورامان

فۆتۆ: سه‌فین ئیسماعیل سوران ـ هونه‌رمه‌ند هانی، گۆرانی (سه‌نگی هه‌واران) ‌ یه‌کێک له‌ گۆرانییه‌کانی ئه‌لبوومی سه‌ندرێلای کلیپ کرد، ئه‌م گۆرانییه‌ له‌ هۆنراوه‌ی سه‌ید هه‌ورامی-یه‌ و کلیپه‌که‌شی‌ له‌ سیناریۆ و ده‌رهێنانی پشتیوان گوڵپیه‌ و له‌لایه‌ن کۆمپانیای (ڕیک گروپ)ه‌وه‌ به‌رهه‌مهێنراوه‌ و کاری وێنه‌گرتنی بڕیار فه‌تاح و شاریۆ و کرێن خه‌یبه‌ر ڕه‌شیده‌ و کاری مۆنتاژیش له‌لایه‌ن ڕێکه‌وت محه‌مه‌د ئه‌نجامده‌درێت.

مه‌قامێک کلیپ ده‌کات

ـ ‌ گۆرانیبێژ چۆپی‌ فه‌تاح له‌ هه‌وڵێکی‌ هونه‌ریی‌ تریدا یه‌کێک له‌ تراکه‌کانی‌ ئه‌لبومه‌ نوێیه‌ بڵاو نه‌کراوه‌که‌ی‌ کلیپ ده‌کات، ئه‌م به‌رهه‌مه‌ که‌ له‌سه‌ر شێوه‌ی‌ مه‌قامه‌ و به‌ ناوی‌ (به‌قوربان)ه‌ که‌ به‌رهه‌مێکی‌ کۆنی‌ مامۆستای‌ گه‌وره‌ی‌ مه‌قامبێژی‌ کورد (عه‌لی‌ مه‌ردان)ه‌، بڕیاره‌ دیمه‌نه‌کانی‌ ئه‌م کلیپه‌ له‌ قه‌ڵای‌ دێرینی‌ شاری‌ هه‌ولێر بکرێت و سوود له‌ لۆکه‌یشنه‌کانی‌ ئه‌و جێگایه‌ ببینرێت، ئه‌م کاره‌ به‌هاوکاری‌ ستافێکی‌ به‌ توانا ئه‌نجامده‌درێت که‌ پێکهاتوون له‌ کاروان زامدار وه‌ک ده‌رهێنه‌ر و سامان عه‌دنان وه‌ک کامێرامان.. ئه‌م کلیپه‌ش ده‌بێته‌ به‌رهه‌می‌ که‌ناڵی‌(kurd 1) به‌ر له‌واده‌ی‌ بڵاوبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌لبومه‌که‌ی‌، بڕیاره‌ به‌خشبکرێت

بۆئه‌وه‌ی برژانگه‌کانت پڕو جوان بن

- چاودێری برژانگه‌کانت بکه‌:
ئه‌و جۆه‌ ماکیاژانه‌ی که‌به‌کاریده‌هێنیت و ئه‌و مادانه‌شی که‌به‌کاریده‌هێنیت بۆ لابردنی ماکیاژه‌که‌ت به‌هه‌مان شێوه‌ کاریگه‌ری خراپی هه‌یه‌ بۆ وشککردن و بێهێزبوونی برژانگه‌کانت، بۆیه‌ پێویسته‌ له‌هه‌فته‌یه‌کدا چه‌ند جار ئه‌و ماسکاره‌یه‌ به‌کار بهێنیت که‌خۆراکی به‌سودی تێدایه‌.
هه‌روه‌ها خاڵێکی دیکه‌ی گرنگ هه‌یه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ که‌ هه‌رگیز نابێت به‌ماسکاراوه‌ بخه‌ویت، چونکه‌ وا ده‌کات برژانگه‌کانت زووتر بشکێن.
2- کاتێک ماسکاره‌ به‌کاربهَێنه‌ که‌ پاشماوه‌ی ماکیاژی پێوه‌ نه‌بێت:
هه‌وڵبده‌ مقه‌ستی برژانگ به‌کاربهێنه‌، چونکه‌ یارمه‌تی ده‌دات بۆ ئه‌وه‌ی چاوه‌کان کراوه‌و گه‌ش ده‌ربکه‌ون، به‌ڵام ئاگاداربه‌ زۆر به‌هێز مقه‌سته‌که‌ دامه‌گره‌، چونکه‌ وا ده‌کات برژانگه‌کانت زوو بشکێن.
باشتریشه‌ تۆزێک مقه‌ستی برژانگه‌کانت گه‌رم بکه‌یت به‌مجه‌فیفه‌، پێش ئه‌وه‌ی برژانگه‌کانت که‌وان بن (قه‌وس)، پێویسته‌ ئه‌وه‌شت له‌بیر بێت که‌ به‌ر له‌وه‌ی ماسکارا به‌کاربهێنیت ئه‌وا مقه‌ستی برژانگه‌که‌ به‌کار بهێنه‌ و به‌شێوه‌ی زیکزاک ماسکاراکه‌ به‌کاربهێنه‌، بۆ ئه‌وه‌ی برژانگه‌که‌ت به‌یه‌که‌وه‌ نه‌نووسێت.
3- ماوه‌ی به‌سه‌ر چوونی هه‌ر ماسکارایه‌ک 3 مانگه‌، به‌ڵام ئه‌توانی زووتر بیگۆڕێت، ئه‌گه‌ر هه‌ستت کرد ماسکاراکه‌ وشکبووه‌، له‌کاتی به‌کارهێنانی ماسکارادا به‌خێراییه‌کی زۆر فلچه‌که‌ له‌سه‌ره‌وه‌ بۆ خواره‌وه‌ نه‌به‌یت، بۆ ئه‌وه‌ی هه‌وای تینه‌چێت و ماسکاراکه‌ وشک نه‌کاته‌وه‌.

ماچکردنی کچ‌و کوڕ له‌شوێنه‌ گشتییه‌کان حه‌رام نییه‌

2011

جه‌مال ئه‌لبه‌نا پیاوی ناسراوی ئاینی میسر، پێیوایه‌ که‌ له‌روانگه‌ی ئیسلامه‌وه‌ ماچکردنی کوڕان‌و کچان له‌شوێنه‌ گشتییه‌کان حه‌رام نییه‌. فه‌تواکه‌ی به‌نا هه‌رایه‌کی گه‌وره‌ی له‌میسر لێکه‌وتووه‌ته‌وه‌.

ئه‌لبه‌نا له‌لێدوانێکدا بۆ که‌ناڵی ته‌له‌فزیۆنی ئه‌لساعه‌ رایگه‌یاند”ماچکردنی کچان‌و کوڕانی نامه‌حره‌م له‌شوێنه‌ گشتییه‌کان نیشانه‌ی لاوازبوونی مرۆڤه‌، گوناحی که‌بیره‌ نییه‌‌و هه‌ربۆیه‌ به‌کاره‌ باشه‌کانی دواتر ئه‌و گوناحه‌ بچووکه‌ پاک ده‌بێته‌وه‌”.

ناوبراو له‌شیکردنه‌وه‌ی فه‌تواکه‌یدا وتی”له‌م سه‌رده‌مه‌دا ئیمکانی هاوسه‌رگیری لاوازه‌‌و هه‌ربۆیه‌ کچان‌و کوڕان ناچارن بۆ تێرکردنی پێداویستییه‌ سێکسیه‌کانیان، که‌غه‌ریزه‌یه‌که‌ له‌لایه‌ن خواوه‌ خراوه‌ته‌ جه‌سته‌ی مرۆڤه‌کانه‌وه‌، په‌نا بۆ کۆمه‌ڵێک مه‌سه‌له‌ی وه‌ک ماچکردن به‌رن”.

هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شداوه‌ “فه‌تواکه‌ی من به‌مانای بانگهێشتکردنی خه‌ڵک بۆ ناپاکی‌و پیسی نییه‌. به‌ڵام ده‌بێ له‌و مه‌سه‌له‌یه‌ تێبگه‌ین که‌ چوونه‌ سه‌ره‌وه‌ی ته‌مه‌نی هاوسه‌رگیری، زۆربوونی گرفته‌کان‌و بێکاری ده‌بنه‌ هۆکاری دروستبوونی گوناحه‌ بچووکه‌کانی وه‌ک ماچکردن”.

ده‌رکردنی ئه‌و فه‌توایه‌ هه‌رایه‌کی گه‌وره‌ی له‌وڵاتی میسر لێکه‌وتووه‌ته‌وه‌‌و زۆربه‌ی پیاوانی ئاینی ئه‌زهه‌ر داوایان له‌جه‌مال ئه‌لبه‌نا کردووه‌ که‌ فه‌تواکه‌ی هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه‌، له‌به‌رئه‌وه‌ی که‌ده‌بێته‌ هۆی بڵاوبوونه‌وه‌ی ناپاکی‌و به‌ره‌ڵایی”.

هه‌شت هه‌ڵه‌که‌ی‌ پیاوان له‌کاتی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ هاوسه‌ردا

ئه‌و پیاوانه‌ی‌ خاوه‌نی‌ باشترین ژنن له‌ژیانیاندا پێتده‌ڵێن که‌ هیچشتێک هێنده‌ی‌ ئه‌وه‌ قایلکه‌ر نییه‌ که‌ هاوبه‌شێکی‌ باش له‌ته‌نیشتت بێت.
بۆهه‌ندێ‌ له‌و پیاوانه‌ی‌ سه‌ڵتن، هه‌ڵبژاردنی‌ ئافره‌تی‌ ڕاسته‌قینه‌ ململانێیه‌. به‌هه‌زاره‌ها ئافره‌تی‌ باش هه‌یه‌، به‌ڵام هه‌ندێ‌ له‌پیاوان به‌به‌رده‌وامی‌ هاوبه‌شی‌ نالێهاتوو هه‌ڵده‌بژێرن. ئه‌گه‌ر تۆ له‌و جۆره‌ پیاوانه‌یت، لێره‌دا هه‌شت هه‌ڵه‌ی‌ پیاوانت نیشان ده‌ده‌ین که‌ له‌کاتی‌ ده‌ستنیشانکردنی‌ هاوبه‌شه‌کانیان ئه‌نجامی‌ ده‌ده‌ن، له‌وانه‌:

بۆ به‌هێزکردنی‌ توانای‌ مێشک چی‌ پێویسته‌؟

که‌سانێکی‌ زۆر هه‌ن گله‌یی‌ له‌بیرچوونه‌وه‌و ونبوونی‌ که‌لوپه‌له‌کانیان ده‌که‌ن، رۆژبه‌رۆژیش توانای‌ مێشکیان بۆ فێربوون که‌م ده‌کاته‌وه‌، به‌ڵام پسپۆڕان هه‌شت ڕێگا بۆ به‌هێزی‌ مێشک‌و رزگاربوون له‌بیرکۆڵی‌ پێشنیاز ده‌که‌ن.

خواردنی‌ گۆشتی‌ سور زیانی‌ له‌قازانجی‌ زۆرتره‌

که‌م مرۆڤ هه‌یه‌ حه‌ز به‌گۆشتی‌ سور نه‌کات یاخود لانیکه‌م چێژ له‌شله‌ی‌ پڕ له‌گۆشت نه‌بینێ، له‌هه‌مانکاتدا پزیشکه‌کان ئاگادارمان ده‌که‌نه‌وه‌ که‌ ده‌بێ ئاگاداری‌ ڕێژه‌ی‌ خواردنه‌که‌ی‌ بین.

کامیان باشتره‌: مۆنیکا بکڕی‌ یان ژن بهێنیت؟

"له‌بادینان ئه‌و گه‌نجه‌ی‌ دوو ده‌فته‌ر دۆلاری‌ نه‌بێت ناتوانێت ژن بهێنێت"

به‌هۆی‌ داواکاریی زۆری کچانی‌ بادینان له‌سه‌ر زێڕ، کوڕان ناتوانن ژیانی هاوسه‌ری پێکه‌وه‌ بنێن، چونکه‌ ئه‌و کوڕه‌ی ژن بهێنێت پێویستی به‌ 20هه‌زار دۆلاره‌، ئه‌وه‌ش وایکردووه‌ که‌ پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری له‌و ده‌ڤه‌ره‌دا که‌م ببێته‌وه‌‌و رۆژ به‌ڕۆژ ژماره‌یان له‌زیادبووندا بێت..

به‌حه‌وت رێگه‌ی ساده‌ جوانتر ده‌که‌ویته‌ به‌رچاو

هه‌موومان حه‌زده‌که‌ین باشترین بین‌و تا ئه‌و جێگه‌یه‌ی که‌ ده‌توانین جوانتر بێینه‌ به‌رچاو. زۆربه‌ی خاتونه‌کان پاره‌یه‌کی زۆر بۆ کڕینی که‌ره‌سته‌ی میکیاج‌و جل‌و به‌رگ خه‌رج ده‌که‌ن.